Bánh gai, với mùi lá gai thơm, đen nhánh cùng nhân đỗ xanh dừa vừa bùi vừa thơm mùi dầu chuối. Nguyên liệu có nhiều thứ khó kiếm trong bếp nhưng khi có đủ thì chỉ cần 2 giờ đồng hồ là có được một mẻ bánh truyền thống ngon miệng rồi.
Cô em gái gửi cho chị túi gói bột lá gai, gửi gắm bao nhiêu là công sức. Bà nội mua lá chuối khô gói ghém gửi con, cẩn thận có cả bó lạt. Chị gái với gói đỗ xanh kèm theo mấy chai “độc dược” (dầu chuối, tinh dầu các loại từ hàng Sing xách tay gây quỹ CSTT). Thế là hôm nay trời âm u, lôi những thứ chất chứa đầy tình cảm ra làm, cho một ngày thêm ấm áp.
Đây là bột lá gai:
Bột lá gai được làm từ lá gai phơi khô, xay nhuyễn. Hình của cây gai được chụp ngoài đường trong sáng nay:
Mặt trái lá màu trắng bạc, có lông (đôi khi có cả bọ rùa, nhưng không thường xuyên lắm 😉 )
Công thức này vừa làm vừa cân đong, do sử dụng bột lá gai là loại nguyên liệu “mới”. Ngày trước dùng lá nguyên ninh nhừ lấy nước hơi mất công.
Công thức: (dành cho 6 chiếc bánh)
Nguyên liệu:
Vỏ:
– 160g bột nếp
– 40g bột lá gai
– 130g đường trắng hoặc đường nâu đều được (tùy khẩu vị mà thêm bớt. Vỏ bánh ngọt giữ được lâu hơn vỏ nhạt đường)
– 1 nhúm muối
– 130g nước
– 30g vừng đen, rang chín, giã mịn
– 10g vừng nâu
Nhân:
– 100g đỗ xanh
– 40g mứt bí, thái hạt lựu
– Dừa bánh tẻ: khoảng 30g, thái miếng nhỏ (hoặc 30g dừa nạo sợi, cắt ngắn)
– 20 hạt mứt sen, tách đôi
– một nhúm muối
– Dầu chuối
Gói bánh:
Lá chuối khô, rửa và lau sạch
Lạt giang
Cách làm:
Vỏ: Trộn lẫn bột nếp, bột lá gai, bột vừng đen, đường, muối, nước. Nhồi khối bột dẻo, mịn (sẽ hơi dính tay). Chia bột thành 6 phần, mỗi phần khoảng 70g.
Nhân: Đỗ xanh ngâm nở, hấp chín, giã nhuyễn. Trộn đường, mứt bí thái hạt lựu, mứt sen, dừa, muối. Nếu đỗ có cảm giác ướt thì có thể cho lên bếp sên sơ, cũng có thể cho vào lò vi sóng vài phút cho bốc hơi nước bớt, đỗ sẽ khô ráo hơn. Vài giọt dầu chuối trộn vào sau cùng. Chia đỗ thành 6 phần, mỗi phần khoảng 50g.
Nặn bánh: Dàn viên bột vỏ, đặt viên đỗ vào giữa, vo tròn, gói kín (giống như gói bánh rán hay bánh trung thu). Ấn dẹt, dày khoảng gần 1cm. Rắc một ít vừng vào giữa chiếc bánh, cả hai mặt.
Gói bánh: Đặt bánh vào miếng lá chuối khô có chiều rộng khoảng 30cm (nếu miếng lá hẹp phải can 2-3 chiếc). Gấp mép lá (theo chiều dọc) gói lại. Gấp tiếp hai đầu tạo thành hình vuông. Tiếp theo là lớp lá ngoài: Xếp khoảng 2-3 miếng lá chồng lên nhau, đặt bánh đã gói 1 lớp lá lên, gói lại như lần 1.
Hấp bánh: Xếp bánh vào nồi hấp, hấp chín.
Sau khi bánh chín, lấy ra buộc thành từng bó 5 chiếc một: 4 chiếc dọc 1 chiếc ngang. Dùng lạt buộc lại cho chặt. Treo nơi khô ráo. Qua một ngày, vỏ lá chuối bên ngoài sẽ khô ráo, bánh bên trong nguội và ráo nước.
Khi dùng, bóc từng lớp lá.
Ở lớp trong cùng cần phải vừa tước lá vừa bóc thì bánh sẽ không bị rách, dính lá.
Bếp Rùa ♥ Hơi ấm gia đình tỏa ra từ gian bếp nhỏ 
Chi oi thieu thit mo gay roi
chị ơi, có phải bột lá gai nhìn hơi bông bông, xơ xơ ko? em đc ng quen cho 1 ít cũng thích tự làm cho cả nhà cho hợp vệ sinh, nhưng mà làm thử đến 3 lần rồi vẫn ko ra bánh gai chị ạ. thậm chí e còn bớt lượng lá gai so với công thức của chị mà vỏ bánh ăn vẫn xơ xác, bã bã ấy chứ ko đc dẻo mịn. Các chị có kinh nghiệm làm bánh cho em xin lời khuyên đi ạ
chị Khai Tâm ơi , mình bảo quản bột lá gai này như thế nào để ko bị hư vậy chị ? để dc lâu như bột gạo , bột nếp ko , em lỡ mua hơi nhiều 1 tí 🙂
bạn làm như mình nè.bột phải thật khô rồi gói kỹ lại như các loại bột kh. m để cả năm nay vẫn dùng tốt
Chị Rùa ơi, em đi Bình Định vác về được một gốc lá gai, em trồng được nữa năm rồi ah, cành lá sum xuê lắm, hiện giờ em chưa có đk để gói bánh gai, em muốn làm thành bột lá gai thì phải làm như thế nào hả chị. Mong chị trả lời giúp em vì em thấy lá nó già sẽ vàng và rụng hết chị ah.
Em cám ơn chị nhiều nhé.
Hôm qua em vào chợ bến thành mua bột lá gai về làm, tới 1,200K/kg lận. Chị bán hàng nói với em là 100gr bột gai thì tương đương 10kg nếp theo kiểu người Nam, 6kg nếp theo kiểu người Bắc. Nhưng theo công thức của chị Tâm đây và một số ct trên mạng thì cần nhiều bột gai hơn, không giống như chị bán hàng ở chợ BT nói. Có phải là em bị chị bán hàng đó nói thách giá phải không chị? Nếu làm theo công thức của chị Khai Tâm đây thì còn đắc tiền hơn là em mua ở bên ngoài.
Em mua bị đắt hơn nhiều lần giá thực rồi. Chị nghe nói (vì chị không đi mua) giá khoảng dưới 200K/kg.
Mẹ Rùa,
Chị mới vừa được tặng một ít bột lá gai, sẽ làm bánh gai theo công thức của nhà Rùa. Có một chút thắc mắc nhờ mẹ Rùa giải thích trước khi làm bánh:
– Vỏ: Trộn các loại bột với nước ấm hay nước lạnh? vì mỗi khi làm bánh bằng bột nếp (trong miền nam) chị hay nhồi bằng nước ấm và khi bột đã mịn thì cho một ít dầu vào bột nhồi tiếp để không bị dính tay.
– Sau khi nặn bánh, để lên lá chuối, ấn dẹp, rắc vừng một mặt, nếu trở mặt kia lên để rắc tiếp vừng thì bột có bị dính lên lá hay không? Có thể lăn qua dầu ăn trước khi cho bánh vào gói.
– Bánh sau khi hấp chín để khoảng bao nhiêu lâu thì có thể “măm” và thời gian bảo quản được mấy ngày?
Vỏ trộn bằng nước hơi ấm tay là được ạ, nếu bác hay làm các món bánh từ bột gạo (nếp/tẻ) thì cứ làm theo cách đó. Bánh gai không cần cho dầu ăn vào vỏ.
Không lo bột sẽ dính lá, bởi bột khá khô ráo chứ không ướt nhão đâu ạ. Cũng không cần lăn qua dầu ăn khi gói bánh.
Bánh sau khi hấp chín, để nguội, treo nơi khô ráo, thoáng mát thì sang hôm sau có thể dùng được (bánh ráo nước thì sẽ tróc khỏi lá). Thời gian bảo quản thì tuỳ người làm ạ. Theo “nguyên tắc” thì những món ngọt sẽ để được lâu, nhạt đường sẽ chóng ôi thiu (ví dụ là kẹo có hạn sử dụng dài hơn bánh 😛 ) Với tỷ lệ đường như trên, trong thời tiết mát mẻ khoảng 20 độ, em dùng bánh trong 4-7 ngày. Trời nóng thì có lẽ nên bảo quản trong tủ lạnh.
Mẹ Rùa,
Chị đã làm bánh gai chiều nay, vì không tìm được là chuối khô đành gói bằng là chuối tươi phơi héo, Dù bánh còn nóng nhưng chị vẫn thử 🙂 Bánh ngon, Cám ơn em đã cho công thức.
Cảm ơn bác đã tin tưởng và dũng cảm để thử 😉 Mai có còn cho em rùa xin miếng nhé!
🙂 Mẹ Rùa, đừng bảo chị dũng cảm, chị tin tưởng mẹ Rùa và “thích thú khi sử dụng công thức của em” chị làm gấp đôi công thức, được 13 bánh. Cả nhà háo hức đợi bánh gai, thú thật đến chiều hôm qua chỉ còn được hai và sáng hôm nay thì hết sạch, nói như thế để mẹ Rùa biết thành quả như thế nào :). Khi nào có bột gai sẽ làm lại và chị sẽ để phần riêng cho mẹ Rùa trước.
Reblogged this on Art share blog.
Đọc bài này của chị em thấy vui quá. Vì em đang bán món bánh nhà quê này .
Xin hoi chi Khai Tam,
Toi muon mua la gai kho de lam banh gai thi mua o dau Tai Hanoi ?
Chi co the cho toi dia chi noi ban duoc khong a?
Chào Chị,
Lá gai khô là món quà được gửi tặng từ các bạn yêu mến bếp Rùa, gửi từ HN sang đến Nhật. Các bạn ấy nhờ người quen lấy giúp tại nơi làm bánh gai, KT cũng không biết địa chỉ cụ thể. Thật xin lỗi.
banh gai chi lam thay ngon qua cung rat lau lam roi em chua duoc an lai mon nay ,hoi do moi khi ME em ve vn la tren duong tu hai phong ra san bay ha noi co mot cho nao do tren con duong no ban banh nay la ME em mua nhieu dem qua cho em an ,gio nhin chi lam they them qua,ma cong thuc thay hoi kau ki , co hoi nhieu thu ,em ma hoc lam chac nha bep em thanh bai chien truong qua hiihiihih .chac ko bao gio lam duoc mon nay.
Lúc nào thèm thật là thèm, có đủ nguyên liệu, và khi đó khoẻ thật là khoẻ (để có thể dọn dẹp bãi chiến trường) thì làm nhé 🙂
chi oi cho em cing thuc lam banh la gai tuoi voi nhe. em cam on chi nhieu
Làm bánh gai từ lá gai tươi thì em chỉ cần ninh lá gai cho nhừ, rồi giã/xay lấy nước, trộn cùng bột.
Mình thấy hàng lá chợ Hôm có bán lá gai khô. 150k/1 ký đó.
Hơi mắc một chút nhỉ, nhưng mỗi lần dùng cũng không nhiều nên không tốn lắm 🙂
Mình thấy hàng lá chợ Hôm có bán lá gai khô, nhưng mà đắt, tận 150k/ 1 ký.
Theo như cách làm của mẹ em thì nên ủ bọt nếp và bột lá gai qua 1 ngày rồi mới gói và em thấy bánh rất dai. Em cảm thấy mẹ em làm ngon hơn cả ngoài tiệm nữa. Thứ 2 là bánh này có thể làm số lương nhiều rồi để tủ đá, khi nào muốn ăn thì lấy bánh ra hấp giống như bánh bột lọc. Cho những ai ở mỹ thì bột lá gai có thể đem vào mỹ được. Bằng chứng là mẹ em khi nào về VN cũng đưa bột lá gai qua. 🙂
Chi Rua lovely ^-^ ko biet chi hoi bác HuanChi duoc chua a? Me em thich mon nay lam nhung chang biet mua bot la gai o dau ca …. Ko biet o HN mua duoc ko a?
cam on chi! ^-^
Ở HN mua được đấy. Để chị email nhé, xin lỗi em vì chị quyên bẵng đi chuyện này. Đầu tuần chắc có tin.
Chi oi chi hoi ho em duoc chua a …em dang HN ma ko biet mua o dau ….huhuhu ^^ chi chi cho em voi chi oi ^^
Bột lá gai không thấy bán ở HN, phải mua từ làng chuyên làm bánh gai ở Hải Dương đấy.
Chi Rua “ac” that!!! cu lam nhung nguoi nhu em nho nha! hic.. hic.
Chị cứ lôi kéo đồng minh thôi me Chip 😉
Nhiều lúc cũng rất muốn nhưng chẳng thể làm được mẹ Khai Tâm ạ. Thấy khâm phục em quá cơ!
Chị nhớ bánh ít lá gai hình chóp lá tươi chứ chưa bao giờ được ăn bánh vuông, lá chuố khô như em cả.
Bánh này không “ít” ạ, nên có hơi khác so với bánh ít lá gai của người miền Nam.
Troi oi, my favourite…them banh nay lam ma ben e ban cai nay do oi la do..lau lau nguoi nha co sang thi mang qua duoc chung chuc cai, an ngau an nghien 3, 4 ngay la het…ihihih. Bay h vo day thay chi Tam lam duoc on nay , e thiet la bai phuc bai phuc…
Em đọc thì sẽ thấy không có gì phức tạp cả mà… Chỉ là nguyên liệu không thường sẵn có.
Chi Rua oi, chi thuong tinh thi cho em xin cai anh chup ca cay la gai nhe 😀
Hang ngay cho con di dao chi lam le tim la khuc, bay gio lai them la gai nua…
Hôm nay mới đọc được comment này của em thì trời lại mưa. Để cuối tuần nhé, chị sẽ nhớ chụp.
ôi thèm quá…….
Nhớ ngày xưa, mỗi lần ông đi ra Bắc là lại mang vào bánh gai. Mấy đứa nhỏ trong nhà chỉ le lưỡi vì không thích ăn bánh nếp. Mấy món như ô mai xí muội là đắt nhất. Còn bánh gai thì nằm đó. Chỉ có ông bà ăn. Bây giờ mỗi lần Tết thì lại ráng tìm mua bánh nếp vì thèm 😦
Vẫn vào thăm bếp chị mỗi ngày nhưng dạo này lười cmt quá! Hôm nay đọc bài bánh gai lại nhớ vụ xí xớn hỏi bột lá gai cho chị mà không được. Lại thấy ngại! Nhân thì như cách chị làm (đúng là mùi dầu chuối rất đặc trưng cho bánh gai)nhưng bột bánh gai ở quê em chỉ được làm từ lá gai khô thôi, luộc thật kỹ, sau đó đem giã nhuyễn bằng cối đá to, tiếp đến mới nhào trộn thêm bột nếp ướt và giã tiếp. Khá vất vả, nhưng có lẽ vì thế mà bánh dẻo dai lắm. Bây giờ khâu giã cối đó được thay bằng máy xay, chẳng biết có phải tại thế không mà em thấy bánh kém ngon hẳn.
Ở nhà sắp có 4 ngày nghỉ lễ rồi, bên đó nghỉ 1/5 có lâu không chị? Chúc cả nhà luôn vui, khỏe!
Bánh bây giờ kém ngon là do nhiều nguyên nhân. Năm ngoái chị có làm bánh gai từ lá gai tươi phơi khô, ninh nhừ theo kiểu truyền thống và năm nay làm bằng bột lá gai mới, cũng thấy chất lượng tương tự. Chị nghĩ bánh dẻo hay không nhiều phần do bột nếp, không phải do lá. Lá tạo màu và hương vị thôi.
Bên này chị nghỉ lễ tháng 5 đến gần 1 tuần (Golden week), tuy nhiên không phải cùng ý nghĩa 1.5 như ở nhà. Cảm ơn em lời chúc, mấy ngày nghỉ sắp tới thư giãn nhé!
Chị Rùa cho em xin miếng, bữa nọ có chú ở việt nam qua cho em cái bánh gai nhưng chắc đi đường lâu nó bị hỏng mất, tiếc đứt cả ruột ra :((. Ngày xưa ở nhà mẹ em cũng dùng lá tuơi để làm chắc hồi đó chưa có đồ khô 🙂
Chị mời em! 🙂
hôm nay mới lần đầu thấy cây là gai. Được mở rộng tầm mắt rồi hihihi. ở nhà mẹ em mê món này cực kì. Hôm nào đi Bến Thành em sẽ tìm thử bột. Nhưng khi nào rảnh chị cho em xin luôn cách làm với lá ninh lấy nước với. Lỡ đâu có lá gai mà ko biết làm thì tức nhắm.
Ừ, để chị gõ luôn cách thức làm từ lá gai tươi nhé.
em cảm ơn chị ạ
Chi Rua oi,hom nao chi ranh thi chi go cho e xin cai cong thuc dung la gai tuoi voi nhe.em cam on chi nha
có món gì là chị không làm được không hả chị? chắc là không quá! ^^ he he
Có nhiều món chị chưa làm, cũng có món không làm, cũng có món không biết làm (chờ người dạy) 🙂
mun la`m con gai chi KT wa’ 😀
Làm em gái không được sao? 😉
Bột lá gai này mua ở đâu ở Vn vậy chị?
Chị cũng không biết. Có bác HuanChi biết đấy, để tìm hỏi nhé!
Ôi nhìn thèm quá,bánh này chứa chan bao nhiêu là tình cảm của chị em,của mẹ chị nhỉ.Bên Nhật họ khá dễ so với bên Mỹ chị há,bên mỹ khó hơn về vụ gửi đồ đó.Nhà em có cây lá gai tươi đó ,năm ngoái em có làm năm nay mới lạnh xong nên lá chưa ra nhiều.
Nhật có những món tương đối khó, nhưng nhà chị cứ đóng thùng gửi là được. Mỹ trước giờ vẫn nổi tiếng khó khăn trong vụ mang đồ ăn vào. Chị nhớ nhiều lần ra vào Mỹ-Can., có quả chanh cũng phải bỏ. Người ra vào hai nước không sao chứ trái cây lại không được. “Kỳ quá kỳ quá”.